Bohaterowie lotnictwa w czasie wojny.
Święto Lotnictwa Polskiego obchodzone jest współcześnie dnia 28 sierpnia. Z tej okazji warto przypomnieć osiągnięć polskich lotników i ich wkładu w historię kraju. Warto uczcić pamięć wielu lotników bohaterów z przeszłości związanych z Ziemią Ropczycką i powiatem ropczycko-sędziszowskim, których zasługi dla niepodległości Polski i naszej małej ojczyzny nie są do przecenienia.
Geneza święta.
Początki święta lotnictwa sięgają okresu międzywojennego. Do 1931 roku, Dzień Lotnictwa Polskiego obchodzono 5 listopada, w rocznicę pierwszego lotu bojowego polskiego samolotu wojskowego w 1918 roku, z załogą: por. Stefan Bastyr i Janusz de Beaurain.
Później, na rozkaz marszałka Józefa Piłsudskiego, przesunięto na 11 listopada, dzień rocznicy Niepodległości Polski.
Następnie, w 1945 roku, święto przeniesiono na 1 września, a w 1950 roku na 23 sierpnia. Po zmianach systemowych w Polsce, w 1993 roku, decyzją Ministra Obrony Narodowej, Święto Lotnictwa Polskiego obchodzone jest 28 sierpnia na pamiątkę zwycięstwa Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury podczasnajwiększej międzywojennej imoprezie lotnictwa sportowego- Międzynarodowych Zawodów Samolotów Turystycznych Challenge 1932 w Berlinie. Podczas tych zawodów Polacy lecący RWD-6 zdobyli pierwsze miejsce. Obaj kilka dni później, 11 września 1932 r., zginęli w katastrofie lotniczej pod Cierlickiem Górnym na Zaolziu.zginęli Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura.
LOTNICY POLSKICH SIŁ POWIETRZNYCH W WIELKIEJ BRYTANII URODZENI W POWIECIE ROPCZYCKO-SĘDZISZOWSKIM.
Borysowski Zbigniew, nr służb. P-2233, por. oficer techniczny. Ur. 26.04,1903, Ropczyce.
Czerwiński Władysław, nr służb. 782094, st. sierż. Rusznikarz. Ur. 01.08.1906, Ocieka
Darłak Józef, nr służb. 792490, st. majst. wojsk. Mechanik. Ur. 28.02.1909, Klęczany
Depowski Stanisław Jan, nr służb. P-0212, kpt. strzelec pokładowy. Ur. 12.08.1906, Ropczyce. Pochowany: Blackpool, Wlk. Brytania
Jamróz Władysław, nr służb. P-3021, ppor. radiooperator. Ur. 11.08.1914, Skrzyszów.
Jedynak Piotr, nr służb. 707534, kpr. Kucharz. Ur. 25.12.1899, Brzezówka.
Kołodziej Edward Wojciech, nr służb. P-2604, kpt. Administracja. Ur. 05.07.1910, Brzezówka.
Katowski Maksymilian, nr służb. P-1255, mjr kapelan. ur. 31.10.1907, Wielopole Skrzyńskie.
Kramarz Julian, nr służb. 780580, kpr. bombardier. Ur. 01.06.1915, Glinik
Mucha Józef, nr służb. P-1329, kpt. Obserwator. Ur. 24.09.1896, Zagorzyce.
Ogorzał Mieczysław Franciszek nr służb. 704316, kpr. Bombardier, ur. 06.11.1920, Ropczyce
Pisuliński Ignacy Stanisław, nr służb. P-0866, or. Pilot, ur. 05.02.1914, Ropczyce.
Pociask Stanislaw
nr służb. 76686, ppłk łączność ur. 13.09 1894, Niedźwiada
Szczeklik Wacław Michał
nr służb. P-2387, por. nawigator
ur. 07.08.1916, Nockowa
Sąsiadek Piotr
nr służb. P-2998, mjr administracja. Ur. 01.04.1906, Ropczyce
Ujejski Stanislaw nr służb. P-1471, gen. obserwator
ur. 14.11.1891, Ropczyce
Stachnik Włodzimierz Maria
nr służb. P-0450, ppor. oficer techniczny
ur. 15.08.1909, Witkowice
Wolan Julian nr służb. 784938, st. majst. wojsk. Fotograf.
Ur. 16.03.1911, Glinik
Sudek Stefan, nr służb. P-1086, mjr pilot.
Ur. 24.12.1900, Sędziszów
W szeregach Pomocniczej Lotniczej Służby kobiet służyły również:
Goworek Kazimiera
nr służb. 2793296, st. szer. pomoc kucharza
ur. 19.03.1927, Będziemyśl
Morgula Helena
nr służb. 2793257, ochot, ordynans
ur. 12.11.1926, Nawsie
Jezioro Maria
nr służb. 2793275, ochot. pomoc kucharza
ur. 17.06.1923, Ocieka
Sulisz Józefa
nr służb. 2792893, st. szer. kelnerka
ur. 12.03.1922, Ropczyce
Landowska Janina Teresa
nr służb. 2792323, ochot. pomoc mech. silnik.
ur. 17.05.1925, Iwierzyce
MEMENTO
Pamiętanie o historii lotników z Ropczyc ma wiele ważnych aspektów. Oto kilka powodów:
Patriotyzm i duma narodowa.
Historia tych lotników jest częścią naszego dziedzictwa narodowego. Pamiętając o ich bohaterstwie, kultywujemy miłość do ojczyzny i dumę z polskich osiągnięć.
Inspiracja dla młodszych pokoleń ropczycan.
Opowieści o lotnikach z Ropczyc mogą stanowić inspirację dla młodszych pokoleń. Pokazują, że nawet z małego miasteczka można osiągnąć wielkie rzeczy, jeśli ma się wiarę, cel i determinację.
Wspomnienie osiągnięć. Lotnicy ci walczyli pod niebem wielu państw europejskich, w trudnych czasach, często z niewielkimi środkami i brakiem odpowiedniego wyposażenia. Ich poświęcenie i odwaga zasługują na pamięć i szacunek.
Uczczenie ofiar. Wspominając ich historię, oddajemy hołd wszystkim, którzy zginęli lub zostali ranni w obronie kraju i państw alianckich, które szybko zapomniały o ich zasługach i ofierach lotników polskich. To ważne, aby nie zapominać o ich poświęceniu.
Kontekst Historyczny. Poznanie historii lotników rodem z Ziemi Ropczyckiej pomaga zrozumieć, jakie wyzwania stawiała przed nimi I i II wojna światowa. To bezcenne cenne lekcje dla obecnych pokoleń, które mają szczęście żyć w czasie pokoju i dobrobytu.
***
Warto pamiętać, że każdy lotnik miał swoją indywidualną historię, a ich wspólny wkład
w historię Polski to „ Spiż dla Polski, Polaków, Ropczycan”.
Opracowała Grażyna Woźny,
Na podstawie: https://listakrzystka.pl/
https://repozytorium.ur.edu.pl/items/318f886c-8a62-4bd6-82a8-ded5a2a2cdb7